
پایان نامه بررسی اساطیری ایزدان آتش در دینهای هند و ایرانی
فرمت فایل دانلودی: .docxفرمت فایل اصلی: docx
تعداد صفحات: 209
پایان نامه بررسی اساطیری ایزدان آتش در دینهای هند و ایرانی
نوع فایل: World و قابل ویرایش
تعداد صفحات : 209 صفحه
چکیده
این پژوهش با انتخاب یک عنصر آیینی و طبیعی، به بررسی جامع ایزدان وابسته به آن عنصر در ادیان ایرانی و هندی میپردازد و اهمیت آن، در جمع آوری و طبقهبندی اطلاعات پراکنده در منابع ودایی و اوستایی همچون گاهان و یشتهاست. در این پژوهش عنصر مورد بررسی آتش است چراکه ایزدان آتش در گذار از این دو دورهی مهم تاریخی، تحول بسیاری را نشان میدهند. در وداهای هندی، اگنی تنها ایزد موکل بر آتش و یکی از سه ایزد اصلی است. اما در ادیان ایرانی، وظایف او بین گروهی از ایزدان و امشاسپندان تقسیم شده است.
در بخش نخست این پژوهش، ابتدا جایگاه آتش در میان آداب و سنن هندیان، سپس اگنی و ایزدان وابسته به خورشید و روشنایی در دوره ودایی بررسی میشوند. در بخش دوم، آتش در اسطورههای دورهی ایرانی بررسی میشود و سپس خویشکاری های اردیبهشت امشاسپند که موکل بر آتش است و گروه ایزدان همکار او، آذر، بهرام، سروش، نریوسنگ و رپیثوین، یک به یک مورد مطالعه قرار گرفته و خویشکاریهای بازمانده از دوران کهن از کارکردهایی نو که در دورههای جدیدتر با دگرگونیهای اجتماعی و فرهنگی پسین به ایزدانی همچون بهرام و سروش منسوب شده است، جدا میشوند. با طبقهبندی این خویشکاریهای نو و کهن، خویشکاریها و ویژگیهای ایزد کهن هندوایرانی بازشناخته میشود.
در پایان با استفاده از اطلاعات بدست آمده و به روش معکوس، ایزد اولیه هندوایرانی که این دو قوم پیش از جدایی و در سرزمین مادری خویش، نیایش میکردند، بازسازی میشود. برای این کار، علاوه بر شناخت خویشکاریهای ایزد آتش در میان دو قوم و روند دگرگونی آنها، عناصر فرهنگی و زیستی دوران هندوایرانی نیز بررسی شده است، چراکه تنها با شناخت خصوصیات عمومی ایزدان هندوایرانی و مشخصههای فرهنگی و اقلیمی هندوایرانیان، میتوان به یک روش درست برای تشخیص و بازسازی ایزد آتش هندوایرانی رسید.
کلمات کلیدی: ایزدآتش، هندوایرانی، اگنی، آتر، اوستا، وداها، اساطیر
فهرست مطالب
پیشگفتار 1
۱- ایزدان آتش در هند
1-1- آتش در هند 4
1-2- اگنی ایزد آتش در هند 15
۱-۲-۱- هویت و جایگاه 15
۱-۲-۲- ویژگیهای ظاهری 18
۱-۲-۳- زایش های گوناگون 23
۱-۲-۴- اقامتگاههای گوناگون 27
۱-۲-۵- خویشکاری ها 34
۱-۲-۵-۱- آتش خانگی 34
۱-۲-۵-۲- راندن تاریکی و دیوان 37
۱-۲-۵-۳- آیین قربانی 40
۱-۲-۵-۴- حفظ آفرینش و رتا 44
۱-۲-۵-۵- میانجی، روحانی و پیامبر 47
۱-۲-۵-۶- فرمانروا و پیروز جنگها 55
۱-۲-۶- القاب و صفتهای اگنی 58
۱-۲-۶-۱- وئشوانرا 59
۱-۲-۶-۲- تنونپات 59
۱-۲-۶-۳- نراشمسا 60
۱-۲-۶-۴- برهسپتی 61
۱-۲-۶-۵- ماتریشون 62
۱-۳- اگنی و ایزدان خورشید 65
۱-۳-۱- ساویتر 66
۱-۳-۲- سوریا 70
۱-۳-۳- اوشاس 73
۱-۴- اگنی و دیگر ایزدان بزرگ ودایی 76
۱-۴-۱- ایندرا 77
۲- ایزدان آتش در ایران
2-1- آتش در ایران 82
2-2- اردیبهشت امشاسپند 94
۲-۲-۱- جایگاه و هویت 94
۲-۲-۲- اشه 99
۲-۲-۳- آتش و اشه 106
2-3- آذر ایزد 112
۲-۳-۱- جایگاه و هویت 112
۲-۳-۲- آتش یا آذر 113
۲-۳-۳- خویشکاریها 120
۲-۴- ایزد بهرام 130
۲-۴-۱- جایگاه و هویت 130
۲-۴-۲- تجسمهای انتزاعی بهرام 131
۲-۴-۳- خویشکاریها 133
۲-۴-۴- آتش بهرام 140
2-5- سروش 146
۲-۵-۱- جایگاه و هویت 146
۲-۵-۲- حفظ آفریدگان و اشه 148
۲-۵-۳- نبرد با دیوان 150
۲-۵-۴- در ارتباط با روان پس از مرگ 151
۲-۵-۵-پیرامون آتش 153
۲-۵-۶- میانجی، روحانی، پیامآور 154
2-6- نریوسنگ 160
۲-۶-۱- جایگاه و هویت 160
۲-۶-۲- پیک ایزدی 161
۲-۶-۳- آتش نافهی پادشاهی 163
۲-۶-۴- نریوسنگ در ستوش 167
2-7- رپیثوین 168
۲-۷-۱- جایگاه و هویت 168
۲-۷-۲- گاه آرمانی 169
۲-۷-۳- گرمابخشی در هستی 172
۳- ایزد آتش هندوایرانی 175
کتابنامه 194