
پایان نامه بررسی تطبیقی حکمت در شعر مولانا و متنبی
فرمت فایل دانلودی: .docxفرمت فایل اصلی: docx
تعداد صفحات: 134
پایان نامه بررسی تطبیقی حکمت در شعر مولانا و متنبی
نوع فایل: World و قابل ویرایش
تعداد صفحات : 134 صفحه
چکیده
با پیوند ادبی دیگر ملت¬¬ها، بازده و قدرت هنری – فرهنگی و ادبی ادبیات ملی افزون می شود، ادبیات تطبیقی انگیزه و توان درک واژگان و معنای باطن واژه ها را در زبان دیگر به انسان ارزانی می¬دارد. در ادبیات می¬ توان موضوع حکمت و هرآن¬چه را که مربوط به عقل و خردگرایی و اخلاق می¬باشد را با زبان زیبا و ادبی شعر، بیان کرد.
درون¬مایه¬ های اشعار این دو شاعر حکمت، بیشتر پیرامون مرگ، صبر، عقل، مشورت، اصل و نسب، عدل، فریبندگی دنیا، نیکی و. است.
ویژگی¬ های مشترک مهمی در ایدئولوژی و اشعار این دو شاعر یافت می¬شود، به¬ گونه¬ ای که اگر آثار آن¬ها را بررسی کنیم، می¬توان گفت بنابر نظریه¬ی برخی از پژوهش¬گران، جلال¬الدین محمد بلخی از اندیشه و شعر ابوالطیب تأثیر پذیرفته و شیفته و دل¬بسته¬ ی او شده است، به¬ گونه ¬ای که مولانا در برخی از آثار و ابیات خود، عین شعر متنبی را آورده یا تضمین و اقتباس کرده است.
گاه اشعار حکمی این دو حکیم به عنوان مَثل، در میان مردم از دیرباز تا حال رایج ¬شده است.این دو شاعر، افق جایگاه خود را در اندیشه کردن و رسیدن به کرامت نفس می¬دانستند. در روزگار و زمانه¬ی آن¬ها که از دین جز نامش چیزی دیگر دیده نمی¬شد و به گوش نمی¬خورد، آن¬ها خود را از منجلاب دنیا نجات داده و اصل دین و شرافت و بزرگی را در قالب شعر عربی و پارسی حکمت¬ آمیز و نیز مَثَل¬گونه، به نقطه اوج و کمال رساندند.
بررسی حکمت این دو شاعر نام¬آور، نشان از وجود درون¬مایه¬ های حکمت¬ آمیز مشترک ابوالطیب و جلال¬الدین است. از موضوعاتی که ذهن و زبان دو شاعر را به هم نزدیک می¬کند، حکمت جوشان و ضرب¬المثل¬ های این دو شاعر می¬باشد.
با مطالعه در آثار ادبی آن¬ها دیده می¬شود که در برخی از این نمونه ¬های حِکمی و یا مَثَلی از منابع دینی چون قرآن حکیم و احادیث معصومان (ع) الهام گرفته¬اند؛ چراکه این دو سراینده¬ی بزرگ و فرزانه سخت دلبسته ¬ی میراث اسلامی و احکام دینی هستند؛ از این¬رو بسیاری از عناصر شعری و حکمت¬آمیز خویش را از دامن کلام الهی و منابع اسلامی وام گرفته¬اند.
هر چند که متنبی شاعر مدح و حکمت است و مولوی شاعر زهد و عرفان؛ اما مضامین مشترک حکمی شعر این دو ادیب عربی و فارسی، ما را برآن داشت که با مفاهیم حکمت¬ آمیز این دو حکیم بیشتر آشنا شویم و حکمت این دو شاعر را به¬ صورت تطبیقی بررسی کرده، آن را در مسیر زندگی خود به¬ کار برده و الگوی خود قرار ¬دهیم.
کلیدواژگان: ادبیات تطبیقی، حکمت، متنبی، مولانا
فهرست مطالب
مقدمه. ۱
اهمیت پژوهش. ۱
فرضیه¬های پژوهش.. ۱
اهداف پژوهش.. ۱
پیشینه¬ی پژوهش. ۲
دلایل انتخاب دو شاعر ۲
سؤالات پژوهش ۳
روش پژوهش. ۳
فصل اول: ادبیات تطبیقی
ادبیات تطبیقی.. ۶
تعریف ادبیات تطبیقی ۶
پیشینه¬ی پژوهش¬های تطبیقی.. ۷
اهمیت ادبیات تطبیقی.. ۸
ادبیات تطبیقی و جهان عرب .. ۱۰
پژوهش های تطبیقی در زبان عربی ۱۱
ادبیات تطبیقی در ایران ۱۱
نتیجه.. ۱۳
فصل دوم: حکمت
حکمت ۱۵
حکمت در لغت.. ۱۵
حکمت در یونان قدیم.. ۱۵
حکمت در قرآن. ۱۵
حکمت نظری و حکمت عملی. ۱۶
حکمت در ادبیات عربی.. ۱۷
حکمت در ادبیات فارسی.. ۱۸
نتیجه.. ۱۹
فصل سوم: شرح¬حال متنبی و مولانا
سرگذشت متنبی.. ۲۱
دوره¬ی آغازین زندگی متنبی. ۲۱
دوره¬ی دوم زندگی متنبی. ۲۳
دوره¬ی سوم زندگی متنبی.. ۲۳
دوره¬ی چهارم زندگی متنبی.. ۲۴
شأن و منزلت متنبی. ۲۴
ارزش ادبی شعر متنبی.. ۲۷
حکمت والای متنبی. ۲۸
تأثیرگذاری متنبی در ادبیات فارسی.. ۲۹
سرگذشت مولانا. ۳۱
دیدار با شمس. ۳۱
مرگ مولانا.. ۳۲
آثار مولانا.. ۳۲
شروح مثنوی مولانا. ۳۳
منزلت ادبی مولانا. ۳۴
حکمت-عقل و مولانا. ۳۵
نتیجه.. ۳۷
فصل چهارم: تأثیرپذیری مولانا از متنبی
انس و اهتمام مولانا به اشعار متنبی.. ۳۹
ردپای متنبی در آثار مولانا.. ۴۰
اول. ۴۰ .
دوم ۴۱
سوم.. ۴۱
چهارم.. ۴۲
پنجم ۴۲
ششم ۴۳
هفتم ۴۳
هشتم.. ۴۴
نهم. ۴۴
دهم.. ۴۵
یازدهم ۴۵
دوازدهم. ۴۶
سیزدهم. ۴۶
چهاردهم.. ۴۶
پانزدهم.. ۴۷
شانزدهم ۴۷
نتیجه.. ۴۹
فصل پنجم: بررسی تطبیقی مفاهیم حکمت¬آمیز متنبی و مولانا
مفاهیم حکمت آمیز . ۵۱
ضرب¬المثل¬ با مضمون مشترک در اشعار متنبی و مولانا.. ۵۱
شعر متنبی و مفاهیم حکمت¬آمیز. ۵۲
شعر مولانا و مفاهیم حکمت¬آمیز ۵۲
۱-زندگی و دنیا از جهان¬بینی متنبی. ۵۳
۱- زندگی و دنیا از جهان¬بینی مولانا ۵۹
۲-اصل و نسب از جهان¬بینی متنبی ۶۱
۲-اصل و نسب از جهان¬بینی متنبی ۶۲
۳-فضیلت علم و دانش از جهان¬بینی متنبی ۶۲
۳-فضیلت علم و دانش از جهان¬بینی مولانا ۶۳
۴-عقل و خرد از جهان¬بینی متنبی.. ۶۳
۴-عقل و خرد از جهان¬بینی مولانا. ۶۵
۵-جهل و نادانی از جهان بینی متنبی.. ۶۶
۵-جهل و نادانی از جهان بینی مولانا. ۶۷
۶-رنج و تلاش برای رسیدن به گنج و آرمان¬های بلندمرتبه از جهان¬بینی متنبی. ۶۸
۶-رنج و تلاش برای رسیدن به گنج و آرمان¬های بلندمرتبه از جهان¬بینی مولانا. ۶۹
۷-صبر و بردباری از جهان¬بینی متنبی.. ۶۹
۷-صبر و بردباری از جهان¬بینی مولانا. ۷۰
۸-خیر و رحمت از درون سختی¬ها از جهان¬بینی متنبی. ۷۲
۸-خیر و رحمت از درون سختی¬ها از جهان¬بینی مولانا. ۷۲
۹-احسان ونیکی از جهان¬بینی متنبی ۷۲
۹-احسان ونیکی از جهان¬بینی مولانا.. ۷۴
۱۰-بخشش و لطف بی¬چشم¬داشت از جهان¬بینی متنبی.. ۷۵
۱۰-بخشش و لطف بی¬چشم¬داشت از جهان¬بینی مولانا. ۷۵
۱۱-مشورت از جهان¬بینی متنبی.. ۷۵
۱۱-مشورت از جهان¬بینی مولانا.. ۷۶
۱۲-لبخند آغازگر دشمنی از جهان¬بینی متنبی ۷۶
۱۲-لبخند آغازگر دشمنی از جهان¬بینی مولانا.. ۷۶
۱۳-عدل و انصاف از جهان¬بینی متنبی ۷۷
۱۳-عدل و انصاف از جهان¬بینی مولانا ۷۷
۱۴-اعتدال و میانه¬روی ازجهان¬بینی متنبی. ۷۸
۱۴-اعتدال و میانه¬روی ازجهان¬بینی مولانا. ۷۸
۱۵-انجام کار به بهترین شکل از جهان¬بینی متنبی. ۷۹
۱۵- انجام کار به بهترین شکل از جهان¬بینی مولانا.. ۷۹
۱۶-توبه و پشیمانی از اشتباهات از جهان¬بینی متنبی ۷۹
۱۶-توبه و پشیمانی از اشتباهات از جهان¬بینی مولانا.. ۸۰
۱۷- نیروی جاذبه وگرایش به هم¬جنس خود از جهان¬بینی متنبی ۸۱
۱۷- نیروی جاذبه وگرایش به هم¬جنس خود از جهان¬بینی مولانا .. ۸۱
۱۸-مشخص شدن هرچیزی به¬وسیله ضد و مخالف آن از جهان بینی متنبی.. ۸۲
۱۸-مشخص شدن هرچیزی به¬وسیله ضد و مخالف آن از جهان بینی مولانا. ۸۲
۱۹- برتری فرع بر اصل از جهان¬بینی متنبی. ۸۳
۱۹- برتری فرع بر اصل از جهان¬بینی مولانا. ۸۳
۲۰-سرشت و باطن بینی از جهان بینی متنبی ۸۴
۲۰-سرشت و باطن بینی از جهان بینی مولانا.. ۸۵
۲۱-آکل و مأکول از جهان¬بینی متنبی. ۸۵
۲۱-آکل و مأکول از جهان¬بینی مولانا. ۸۶
۲۲-خوی انسان کریم و فرومایه ازجهان¬بینی متنبی ۸۷
۲۲-خوی انسان کریم و فرومایه ازجهان¬بینی مولانا.. ۸۷
۲۳-ارزش و ضدّ ارزش بودن سخن از جهان¬بینی متنبی. ۸۸
۲۳-ارزش و ضدّ ارزش بودن سخن از جهان¬بینی مولانا. ۸۸
۲۴-یاد و خاطره نیک از جهان بینی متنبی. ۸۹
۲۴-یاد و خاطره نیک از جهان بینی مولانا ۹۰
۲۵-عشق از جهان بینی متنبی.. ۹۰
۲۵-عشق از جهان بینی مولانا. ۹۰
۲۶-مرگ از جهان¬بینی متنبی.. ۹۱
۲۶-مرگ از جهان¬بینی مولانا. ۹۲
نتیجه.. ۹۴
ملخص الرساله. ۹۷
فهرست منابع. ۱۰۵
چکیده انگلیسی ۱۱۳